Miedziane wkładki domaciczne, zwane również spiralami antykoncepcyjnymi, to niehormonalne urządzenia w kształcie litery T, stosowane w celu zapobiegania ciąży. Wkładka umieszczana jest w macicy i zapewnia długoterminową, skuteczną ochronę przed zapłodnieniem – od 5 do nawet 10 lat, w zależności od modelu. Dzięki brakowi hormonów jest to metoda odpowiednia dla kobiet, które nie mogą lub nie chcą stosować antykoncepcji hormonalnej.
Mechanizm działania miedzianych wkładek domacicznych
Miedziane wkładki antykoncepcyjne działają wielotorowo, tworząc środowisko niesprzyjające zapłodnieniu:
- Uwalnianie jonów miedzi - jony miedzi powodują lokalny odczyn zapalny w macicy, który utrudnia przemieszczanie się plemników oraz ich penetrację do komórki jajowej. Miedź działa toksycznie na plemniki, obniżając ich ruchliwość i żywotność.
- Zmiany w endometrium - błona śluzowa macicy ulega zmianom, które uniemożliwiają zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej.
- Wpływ na środowisko macicy - miedź zmienia poziom jonów i pH wewnątrz macicy, co dodatkowo działa negatywnie na plemniki i zapobiega zapłodnieniu.

Skuteczność miedzianych wkładek domacicznych
Miedziane wkładki antykoncepcyjne są jedną z najskuteczniejszych dostępnych metod zapobiegania ciąży. Wskaźnik Pearla wynosi około 0,6–0,8, co oznacza, że mniej niż jedna na 100 kobiet stosujących wkładkę zajdzie w ciążę w ciągu roku. Ich skuteczność utrzymuje się na wysokim poziomie przez cały okres użytkowania, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań.
Rodzaje miedzianych wkładek domacicznych
Na rynku dostępnych jest wiele modeli wkładek miedzianych, różniących się kształtem, rozmiarem i zawartością miedzi. Najczęściej stosowane to:
- IUD w kształcie litery T - najpopularniejszy model. Pionowa część wkładki jest pokryta miedzią, a poziome ramiona utrzymują urządzenie na miejscu w macicy.
- GyneFix - miedziana wkładka w formie nici z nawleczonymi koralikami miedzianymi. Jest mocowana do mięśnia macicy za pomocą specjalnego aplikatora, co minimalizuje ryzyko przemieszczenia się wkładki. Szczególnie polecana dla kobiet, które jeszcze nie rodziły.
- IUB Ballerine - innowacyjna wkładka w kształcie kulki, wykonana z elastycznego drutu z nanizanymi koralikami miedzianymi. Dzięki kulistemu kształtowi dopasowuje się do jamy macicy, zmniejszając ryzyko dyskomfortu.

Procedura założenia i usunięcia miedzianej wkładki domacicznej
Przed założeniem wkładki lekarz ginekolog przeprowadza dokładny wywiad i badanie, które obejmuje:
- Badanie ginekologiczne,
- USG przezpochwowe w celu oceny kształtu i wielkości macicy,
- Wykluczenie infekcji narządów rodnych,
- Cytologię szyjkową w celu oceny stanu szyjki macicy.
Założenie wkładki
- Moment założenia - najlepszy czas na założenie wkładki to dni menstruacji lub tuż po zakończeniu miesiączki, gdy kanał szyjki macicy jest bardziej otwarty, co ułatwia wprowadzenie urządzenia.
- Przebieg procedury
- Lekarz dezynfekuje pochwę i szyjkę macicy.
- Za pomocą aplikatora wprowadza wkładkę do jamy macicy.
- Po założeniu wkładki wykonuje kontrolne USG, aby upewnić się, że urządzenie jest prawidłowo umieszczone.
- Czas trwania zabiegu - procedura trwa zazwyczaj około 10 minut i może powodować krótkotrwały dyskomfort lub skurcze.
Usunięcie wkładki
Usunięcie wkładki jest prostym zabiegiem, podczas którego lekarz delikatnie pociąga za nitki wystające z szyjki macicy. Zabieg można przeprowadzić w dowolnym momencie cyklu, a płodność wraca niemal natychmiast po usunięciu wkładki.

Korzyści ze stosowania miedzianych wkładek domacicznych
- Długotrwała ochrona - w zależności od modelu, miedziane wkładki zapewniają antykoncepcję na okres od 5 do 10 lat.
- Brak hormonów - idealne dla kobiet, które nie chcą lub nie mogą stosować antykoncepcji hormonalnej.
- Odwracalność - po usunięciu wkładki płodność wraca do normy bez opóźnień.
- Minimalny wpływ na organizm - jony miedzi działają wyłącznie lokalnie, bez wpływu na inne układy organizmu.
- Efektywność jako antykoncepcja awaryjna - wkładka miedziana założona w ciągu 5 dni po stosunku może działać jako antykoncepcja awaryjna.
Możliwe działania niepożądane
- Nasilenie krwawień miesiączkowych - uniektórych kobiet wkładka miedziana może powodować bardziej obfite i bolesne miesiączki, zwłaszcza w pierwszych miesiącach po założeniu.
- Skurcze i bóle podbrzusza - mogą wystąpić bezpośrednio po założeniu, ale zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni.
- Ryzyko infekcji - wkładka może zwiększyć ryzyko infekcji dróg rodnych, zwłaszcza w pierwszym miesiącu po założeniu.
Przeciwwskazania do zastosowania wkładki miedzianej
- Aktywna infekcja narządów miednicy mniejszej,
- Niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych,
- Uczulenie na miedź,
- Choroba Wilsona (zaburzenie metabolizmu miedzi),
- Wady anatomiczne macicy, które uniemożliwiają prawidłowe umieszczenie wkładki.
Dlaczego warto wybrać miedzianą wkładkę domaciczną?
Miedziane wkładki domaciczne to doskonały wybór dla kobiet, które szukają skutecznej i długoterminowej ochrony przed ciążą, bez konieczności codziennego pamiętania o antykoncepcji. Dzięki swojej odwracalności i braku wpływu na gospodarkę hormonalną, są szczególnie polecane dla kobiet planujących w przyszłości zajście w ciążę.

Skontaktuj się z Kliniką Bałtycką w Gdańsku
W Klinice Bałtyckiej oferujemy kompleksową opiekę w zakresie zakładania i usuwania miedzianych wkładek domacicznych. Nasi specjaliści pomogą Ci wybrać model najbardziej odpowiadający Twoim potrzebom.